Trend şirketleri, moda dünyasındaki eğilimlerin neler olacağını belirlemek için iki yıl öncesinden dünya çapında veri toplarlar. Bu veriler daha sonra milyarlarca parçadan oluşan giysi stoklarını düzenlemeleri için şirketlere satılır.
Trendler artık moda sektörünün bel kemiği niteliğinde. Bu sebeple trend firmalarının sayısı da onlara olan ilgi ve bağımlılık da son sürat artıyor ve yayılıyor. Fakat bu yeni bir olgu değil aslında. İlk trend tahmin şirketi 1927 yılında New York’ta kurulmuştu. Ardından Amerikan moda endüstrisini canlandırmak amacıyla 1928 yılında The Fashion Group kuruldu. Fakat hiç kuşkusuz trendlerin altın çağı bugün ve tabii ki yarın.
Trend Tahmin Firmaları Ne Yapar?
Firmaların hizmet temelinde moda işletmelerine tavsiyelerde bulunmak, akımları belirlemek ve tetikleyici bir rol oynamak esas alınır. Basit moda önerileri aracılığıyla moda dergilerine editoryal kolaylık sağlanır, seri üretime olanak tanınır ve mağazaların depolama alanlarını daha verimli kullanmaları amacıyla farklı beden numaraları, renkler ve tarzlara göre düzenleme yapmalarına yardımcı olunur. Her şeyin ötesinde trendler alışveriş yapmayı teşvik eder. Yani trendler tüketim toplumunun olmazsa olmazıdır. Dünyaca ünlü trend tahmin firması WGSN (Worth Global Style Network/Dünya Çapı Stil Ağı)’in, Denim ve Sokak Modası Departmanı Başkanı Natalie Singh’e göre:
Trendler moda endüstrisinin lokomotifi. İnsanları her ay yeni bir şey satın almak zorunda bırakan şey. Eğer insanlara, “gardırobundakinin modası geçti, at gitsin, artık yenisine ihtiyacın var” diyen trendler olmasaydı, sektör şu an bulunduğu noktada olmazdı. Amaç, elinizdekilerin uygun olmadığına ikna olmanızı sağlamak.
Günümüzde trend takıntısı oldukça ciddi boyutlarda. Trend olana sahip olma düşüncesi kaçınılmaz olmaya başlıyor. Öyle ki, giyimi “trende yeterince uygun” olmayan kimi personelin, o gün çalışmasına izin verilmeyerek eve gönderildiği bile olmuş. Dolayısıyla moda firmalarının WGSN’in trend raporları için kuyruk olmalarına şaşırmamak gerekir.
Peki ama iki yıl sonrasının modası nasıl tahmin edilir?
Aslında bunu temelinde geçmişteki akımları ve gelişimleri iyi bilmek yer alıyor. “İpin ucu nereden geliyor bakarsanız, hangi trende dönüşeceğini görmek kolay” diyor Stylesight şirketinin CEO’su Frank Rober. Eksik parçalar ve geri kalan veriler için de en büyük yatırım “gözlemlemek”.
Trend şirketlerinin kendileri için çalışan çok geniş gözlemci ağları bulunmaktadır. Genellikle New York, Londra ve Tokyo gibi karma kültürleri barındıran metropollerde, gençlik akımlarını, sokak stilini, bloggerları takip altına alır. Bunun yanı sıra kitlelerin moda pazarında çoğunlukla yeltendiği renk ve tarzlar da mercek altına alınır. Tüm bu veriler makro ve mikro trendlerin oluşmasını sağlar.
Bu noktada ise aklımızda şöyle bir soru beliriyor:
Akımlar mı trend tahminlerinden türüyor, yoksa trend tahminleri mi akımlardan?
Bu halen trend tahmin firmalarının da üzerinde uzlaşamadığı bir konu. Aslında bir nevi paradoks. Trendler tüketicinin eğilimine göre şekil alıyor fakat aynı zamanda “trend olarak ilan edilen şeyler” tüketici tarafından daha çok rağbet görüyor.
Bu noktada Stylesight için çalışan bir trend tahmin uzmanının söyledikleri aslında durumu özetler nitelikte:
Eğer müşteriniz olan firmalara bir şeyin çok tutulacağını söylerseniz, onun tutulmasını ve moda olmasını sağladınız demektir.
Bu demek oluyor ki tüketici aslında asıl söz sahibi taraf değil. Öyleymiş gibi gösterilmesi de, durmaksızın tüketimi teşvik eden düzenin işlemesini sağlayan yegâne faktörlerden biri. İpler, elbette ki sürekli kârını düşünen endüstrinin elinde. Geleceği tahmin eden -kurgulayan- onlar olduğu sürece de trendler, kâr sağlamanın altın anahtarı olarak kalacak gibi duruyor.
Şirketler durmadan satmaya, satmaya ve satmaya endeksli! Gelsin müşteriler, yeni parçalar, yeni giysiler. Daha fazlası.. Hepsini dene.. Dolayısıyla WGSN yükselişte olan trendler ve 18 ay boyunca moda olacaklar hakkında rapor yayınlar yayınlamaz herkes üzerine atlıyor. Beklemek isteyen yok, herkes hemen üretime geçmek istiyor. Endüstri de git gide hızlanıyor. Her şeyi yiyip yutmaya hazır aç, koca bir bebek gibi. Bundan daha fazla hız kazanamayacağı için bir noktada patlamak zorunda, peki ya sonra ne olacak?
Natalie Singh
- UK Trend Tahmin ajansı
- Tansy E. Hoskins, Foya, s. 100.
- Tansy E. Hoskins, Foya, s. 101.
- Singh söyleşisi
- Tansy E. Hoskins, Topshop ürün uzmanı ile söyleşi
- Söyleşi, Telegraph.co.uk
- Stylesight Trend Analiz müdürü Sharon Graubard, The Telegraph.
